Türkiye’de Buzul Aşındırma Ve Biriktirme Şekilleri Nelerdir?
Sahip olduğu enlem özelliğinden dolayı Türkiye’de buzul aşındırma ve biriktirme şekillerine çok az rastlanır.
Türkiye’de buzullar genellikle yüksek dağların kuzeye bakan yamaçlarında görülür.
Türkiye’de kıyılarda 3000 metre, iç kesimlerde 3500 metreden yüksek dağların tamamına yakınında buzullara rastlanır.
Toroslar, Kuzey Anadolu Dağları, Ağrı Dağı ve Uludağ buzullara en çok rastlanılan dağlarımızdır.
Buzul aşındırması ile oluşan çanaklarda biriken sular buzul (sirk) göllerini oluşturur. Buzul Dağları’nda (Hakkari) yer alan Gelyana Gölü, Sat Dağları’nda yer alan Sat Gölü, Uludağ’da Kilimli, Karagöl ve Aynalıgöl başlıca buzul göllerimizdir.
Türkiye’de Buzullara Rastlanılan Dağlar:
Türkiye’de Hangi Buzul Şekilleri Var?
Buzul aşındırması, buzulların var olduğu dönemlerde gerçekleşmiştir. Günümüzde Türkiye’de aktif buzul yoktur ancak geçmişte buzul etkisi altında kalmış alanlarda buzul aşındırması şekilleri gözlemlenebilir. Bu buzul aşındırma şekilleri şunlardır:
- U-Şekilli Vadiler: Türkiye’de Doğu Karadeniz Bölgesi’nde, Kaçkar Dağları ve Aladağlar’da U-şekilli vadiler görülebilir.
- Buzul Dikilitaşları: Türkiye’de özellikle Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Kaçkar Dağları’nda, Aladağlar’nda ve Bolkar Dağları’nda buzul dikilitaşları bulunmaktadır.
- Sirkler: Türkiye’de Kaçkar Dağları, Aladağlar, Munzur Dağları ve Bolkar Dağları’nda sirkler görülebilir.
- Morainler: Türkiye’de buzul morainleri, özellikle Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Kaçkar Dağları’nda ve Aladağlar’da gözlemlenebilir.
- Drumlinler: Türkiye’de buzul drumlinleri, Doğu Anadolu Bölgesi’nde, özellikle Kars ilinde gözlemlenebilir.
Türkiye’deki buzul aşındırma şekilleri, dünya geneline kıyasla daha az sayıdadır. Ancak buzul etkisi altında kalmış bu bölgeler, Türkiye’nin doğal güzellikleri arasında yer almaktadır.
Kaç Çeşit Buzul Var?
Buzullar, buzul hareketlerine ve konumlarına göre farklı kategorilere ayrılabilir. İşte bu kategoriler:
- Kıta buzulları: Kıta buzulları, dünya üzerindeki en büyük buzullardır ve Antarktika ve Grönland’da bulunurlar. Kıta buzulları, 50.000 km²’den daha büyük bir alanı kaplayabilir.
- Dağ buzulları: Dağ buzulları, dağ sıralarında bulunurlar ve genellikle yerel olarak sınırlı bir alana sahiptirler. Alpler, Andlar, Himalayalar ve Kafkaslar gibi yüksek dağlarda dağ buzulları bulunabilir.
- Vadisel buzullar: Vadisel buzullar, vadilerde ve çukur alanlarda bulunurlar ve genellikle dağ buzullarından daha küçüktürler. Grönland’daki küçük buzullar, vadisel buzullar olarak kabul edilebilir.
- Piedmont buzulları: Piedmont buzulları, dağ buzullarının aşağı doğru yayıldığı düzlüklerde bulunurlar. Bu buzullar, dağ buzullarının birleşmesiyle oluşabilirler.
Bu buzulların her biri farklı özelliklere sahiptir ve genellikle farklı iklim bölgelerinde ve coğrafi alanlarda bulunurlar.
Doğa Ve İnsan Etkileşimi yazısı için buraya tıklayabilirsiniz.