İnsanlar; dünya üzerinde var olduğu andan itibaren doğal ortamdan yararlanmaya, ilerleyen zamanlarda da doğal ortamı şekillendirmeye başlamıştır.
Zaman içinde insanın doğal ortamla ilişkisini konu alan coğrafya bilimi, bir bilim dalı olarak ortaya çıkmıştır ve bu bilim dalı günümüze kadar gelişim göstermiştir.
Coğrafya bilimi, fiziki ve beşerî coğrafya olmak üzere ikiye ayrılır. Coğrafyanın doğal ortamlar ile bu ortamlarda meydana gelen olayları inceleyen bölümüne fiziki coğrafya, insan faaliyetlerini inceleyen bölümüne beşerî coğrafya denir.
Fiziki Coğrafya Bölümleri Nelerdir?
Jeomorfoloji (Yer Şekilleri Bilimi): Litosferi oluşturan unsurları (yer kabuğu, kayaçlar, topraklar), litosfer olaylarını (tektonizma, volkanizma, dağ oluşumu vb.) ve yer şekillerinin oluşum süreçlerini (dağ, plato, ova, vadi vb.) inceler.
Jeomorjoloji’nin yararlandığı bilimler: Jeoloji (Yer Bilimi) Pedoloji (Toprak Bilimi), Petrografi (Taş Bilimi) Jeofizik (Yer Fiziği Bilimi) Kimya, Fizik
Klimatoloji (İklim Bilgisi): Atmosfer ve hava olaylarını (basınç değişimi, sıcaklık değişimi vb.), iklim elemanlarını (sıcaklık, basınç ve rüzgârlar vb.) ve yeryüzünde görülen iklim tiplerini (Akdeniz iklimi, muson iklimi vb.) inceler.
Klimatoloji’nin yararlandığı bilimler: Meteoroloji (Hava Olayları Bilimi), Fizik
Hidrografya (Sular Coğrafyası): Hidrosferi oluşturan çeşitli su ortamlarını (deniz, göl, akarsu vb.) ve hidrosferde meydana gelen doğa olaylarını (su döngüsü, akıntılar, dalgalar vb.) inceler.
Hidrografya’nın yararlandığı bilimler:
- Hidroloji (Su Bilimi)
- Oseonografya (Okyanus ve Deniz Bilimi)
- Limnoloji (Göl Bilimi)
- Potamoloji (Akarsu Bilimi)
- Hidrojeoloji (Yer Altı Suları Bilimi)
Biyocoğrafya (Canlılar Coğrafyası): Biyosferdeki bitki ve hayvan topluluklarının genel özelliklerini, etkileşimlerini ve yeryüzündeki dağılışlarını inceler.
Biyocoğrafya’nın yararlandığı bilimler:
- Biyoloji (Canlılar Bilimi)
- Botanik (Bitki Bilimi)
- Zooloji (Hayvan Bilimi)
- Tıp
Kartoğrafya (Harita Bilimi): Yeryüzünün bütününün ya da bir bölümünün düzleme aktarılma tekniklerini ve haritalardan yararlanma esaslarını inceler.
Kartoğfraya’nın yararlandığı bilimler:
- Matematik
- Geometri
- İstatistik
- Fotogrametri
Beşeri Coğrafya Bölümleri Nelerdir?
Yerleşme Coğrafyası: Yerleşmelerin gelişimini, tiplerini, dağılışını; yerleşmeyi etkileyen faktörleri ve mesken tiplerini inceler.
Yerleşme coğrafyası; Arkeoloji (Kazı Bilimi) ve Tarih biliminden yararlanır.
Nüfus Coğrafyası: Nüfusun özelliklerini, dağılışını, değişimini, hareketlerini ve nüfus politikalarını; bunların coğrafi ortamlar ve olaylarla etkileşimini inceler.
Nüfus coğrafyası; Demografi (Nüfus Bilimi) ve İstatistik (Sayısal Sınıflama Bilimi)’nden yararlanır.
Ekonomik Coğrafya: İnsanların tarım, hayvancılık, ormancılık, madencilik, turizm, ticaret, sanayi, hizmetler vb. ekonomik faaliyetleri ile bu faaliyetlerin coğrafi olaylarla etkileşimini inceler.
Ekonomik coğrafya; İktisat (Ekonomi) biliminden yararlanır.
Siyasi Coğrafya: Devletlerin jeopolitik konumlarını ve konumlarının dış siyasetteki etkilerini inceler.
Siyasi coğrafya; Uluslararası İlişkiler, Tarih ve İktisat (Ekonomi) bilimlerinden yararlanır.
Tarihi Coğrafya: Geçmişin coğrafi özelliklerini coğrafya biliminin yöntem ve ilkeleri ile inceler.
Tarihi coğrafya, Arkeoloji ve Tarih bilimlerinden yararlanır.