Türkiye’de Heyelanlar

Ülkemizde en yaygın olarak görülen kütle hareketi, dokuzuncu sınıf coğrafya dersinde oluşumunu öğrendiğiniz heyelan olayıdır. Çeşitli nedenlerle yamaç dengesinin bozulması sonucunda tabakaların bir kısmının eğim doğrultusunda harekete geçmesi olayına heyelan adı verilir. Harita 4.5’te de görüldüğü gibi heyelan olayı eğimin ve yıllık yağış miktarının fazla olduğu alanlarda daha sık görülmektedir.

Deprem olayında olduğu gibi, heyelan olayında da bazı beşerî faktörler afetin etkisini artırmaktadır. Bunların başında, yol yapım çalışmaları esnasında eğimli yamacın doğal dengesinin bozulması, tarım alanı açmak için yamaçlarda yapılan kazılar ve doğal bitki örtüsünün tahrip edilmesi gelmektedir.

Afet İşleri Genel Müdürlüğünün verilerine göre 1950-2010 yılları arasında ülkemizde yaşanan toplam 13 494 heyelan afeti meydana gelmiştir. Trabzon, 1123 olayla heyelan afetinin en fazla görüldüğü il olmuş ve bu ili Rize, Kastamonu, Erzurum ve Artvin takip etmiştir. Toplam afetzede sayısına bakıldığında da Trabzon ili, 4106 afetzedeyle heyelandan en fazla zarar gören ilimiz konumundadır. Trabzon ilinde yaşanan önemli heyelanlardan biri de Sera heyelanıdır. Trabzon’un Akçaabat ilçesi yakınlarında 21 Şubat 1950 yılında meydana gelen heyelandan kopan enkaz, akarsu vadisinin önünü kapatmış ve 650 metre uzunluğundaki Sera Gölü’nü meydana getirmiştir (Fotoğraf 4.33). Heyelanın yerleşim birimlerinden uzakta meydana gelmesi can ve mal kaybını önlemiştir.