Dünyanın Önemli Üretim Alanları

Küresel ticarette ham madde önemlidir. Ancak ondan daha önemli olan bu ham maddenin işlenerek tüketilebilir bir ürün hâline getirilmesi yani üretim sürecidir. Üretim sürecinde yüksek verim elde eden ülkeler, aynı zamanda dünyanın kalkınmış ve ticaretten en fazla gelir elde eden ülkeleridir. Bu ülkeler, kendi ham maddelerini kullanarak ya da diğer ülkelerden işlenmemiş ham maddeleri satın alarak işlenmiş ürün elde eder. İşte bu bölgeler, dünyanın en önemli üretim bölgeleridir.

Bir ülke için bir ürünün ham maddesine sahip olamamak, o ürünün üretiminde de söz sahibi olamamak anlamına gelmez. Bu durumu Tablo 5.1’i inceleyerek de görebiliriz. Dünya ham petrol rezervlerinin neredeyse yarısına sahip olan Orta Doğu ülkelerinin, dünya işlenmiş petrol üretimine katkısı %30 dolayındadır. Buna karşın, dünya rezervlerindeki payı %1 bile olmayan Avrupa’nın üretimdeki payı %7’ye yakındır. Çin, Japonya ve Avustralya gibi ülkelerin bulunduğu Doğu Asya ve Okyanusya Bölgesi’nin dünya ham petrol rezervlerindeki payı %3 civarındayken, bu bölgenin üretimdeki payı ise %11’e kadar çıkmaktadır. Genel olarak bakıldığında, Ortadoğu, Orta ve Güney Amerika ile Afrika bölgelerinde üretim oranları rezerv oranlarından düşüktür. Ülkeler bazında işlenmiş petrol üretiminde ilk sırada yer alan ülke ise Rusya’dır. Bu ülkeyi Suudi Arabistan, ABD, Çin ve Kanada takip etmektedir.

Dünya’nın en büyük ve önemli üretim bölgeleri genellikle benzer yerlerde bulunmaktadır. Bu bölgeler Kuzey Amerika, Batı Avrupa, Doğu ve Güneydoğu Asya ile Rusya’dan oluşur. Belirtilen bölgelerin bir diğer ortak özelliği ise dünya ticaret ağının en yoğun olduğu alanları oluşturmalarıdır. Bu durumun temel nedeni ise günümüzde ticarete en çok konu olan malların enerji, sanayi ya da hizmet sektörüne ait mallar olmasıdır.