Tarih boyunca ticari ve askerî önemi olan Hazar Bölgesi günümüzde de zengin enerji kaynaklarıyla önemini korumaktadır.
Hazar Bölgesi, Orta Doğu enerji kaynaklarına alternatif bölge konumundadır. Ancak enerji kaynaklarının paylaşımı bölgedeki ülkeler arasında rekabete ve bazı sorunlara neden olmaktadır. Hazar Gölü’nün çevresi, petrol ve doğal gaz bakımından çok zengindir.
Dünya petrol rezervinin %25’i ve doğal gaz rezervinin %11’inin bu bölgede olduğu belirtilmektedir. İran ve Rusya Federasyonu’ndaki petrol rezervleri de katılırsa dünya petrol rezervlerinin %40’ı, doğal gaz rezervlerinin %45’i bu bölgededir. Bu bölgedeki enerji nakil hatları aşağıdadır:
1. Tengiz (Kazakistan) – Novorossiysk (Novorossisk-Rusya) Petrol Boru Hattı
Bu hat 1580 km uzunluğundadır. Yılda 26 milyon ton petrol taşıma kapasitesine sahiptir. Kazakistan’nın Tengiz Bölgesi’nde çıkarılan ham petrol, bu boru hattı ile Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki limanı olan Novorossiysk’e taşınmakta, buradan da tankerlerle dünya pazarlarına sunulmaktadır.
2. Atyrau (Ediro-Kazakistan) – Şamara (Rusya) Boru Hattı
Sovyetler Birliği döneminde yapılmış hatlardandır. Kazakistan’ın Atyrau kentinden Rusya’nın Şamara kentine uzanır. Hattın uzunluğu yaklaşık 1126 km’dir. Hattın yıllık petrol taşıma kapasitesi 15 milyon tondur.
3. Bakü (Azerbaycan) – Tiflis (Gürcistan) – Ceyhan (Türkiye) Boru Hattı
Azerbaycan petrolünü Gürcistan üzerinden Türkiye’nin Akdeniz kıyılarına ulaştıran boru hattıdır. Bu hattın yıllık taşıma kapasitesi 50 milyon tondur. Günde 1 milyon varil petrol taşıma kapasitesine sahip olan hattın uzunluğu 1730 km’dir. Bu hattın yarısından fazlası Türkiye sınırlarında bulunmaktadır. Bakü- Grozni- Novorossiysk, Bakü- Mohaçkale- Novorossiysk ve Bakü- Supsa boru hatları da Hazar çevresindeki başlıca boru hatlarıdır.
Bölgede planlanan diğer boru hatları şunlardır:
• Nabucco (Nabukko) Doğal Gaz Boru Hattı
• Bakü- Tiflis- Erzurum- Ankara Doğal Gaz Boru Hattı
• Kazakistan- Çin Petrol Boru Hattı
• Kazakistan -Türkmenistan- İran Petrol Boru Hattı