Toprak; doğrudan bitkilerin, dolaylı yoldan da insan ve hayvanların yararlandığı doğal bir kaynaktır. 10-15 cm’lik bir toprak tabakasının oluşumu, binlerce yıl gibi uzun bir süre aldığından toprağın değerinin bilinmesi ve korunması şarttır. Toprak yüzeyinin akarsular, sel suları ve rüzgâr gibi dış kuvvetler tarafından aşındırılarak taşınmasına erozyon denir. Erozyonla toprağın verimli kısmı kaybolduğu için tarımsal üretim azalır (Fotoğraf 6.26).
Türkiye çölleşme risk haritasına göre ülkemizin yaklaşık yüzde 47’si orta ve üzeri yüksek çölleşme riski grubunda yer alıyor. Çölleşmenin görüldüğü Konya-Karapınar, Iğdır-Aralık ve Urfa-Ceylanpınar çok yüksek risk taşıyan bölgeler olarak görülürken Tuz Gölü havzası, Ereğli-Karaman bölgesi, Urfa-Ceylanpınar-Mardin-Batman hattı, Eskişehir çevresi ise orta ve yüksek risk grubunu oluşturuyor. Tarım arazilerinin yüzde 59’unda, orman alanlarının yüzde 54’ünde, meraların ise yüzde 64’ünde erozyon söz konusu. Çölleşme etkisiyle önce toprağı bir arada tutan bitkiler yok olur, daha sonra da toprak erozyonla kaybedilmeye başlar. Çölleşme yüzlerce yılda oluşan toprak katmanının önce incelmesine, sonra yok olmasına neden olur.
