El-Biruni (973-1048), bugünün Özbekistan’ı olarak bilinen Harezm’de doğdu. İlk eğitimini Ebu Nasr Mansur’dan aldı. Ebu Nasr Mansur, seçkin bir matematikçi ve gök bilimciydi. Yunan fi lozofl arından Aristo, Arşimet ve Demokritus’un çalışmalarından etkilenen El-Biruni, bilimsel çalışmalarına 17 yaşında başladı. 11. yüzyılın önemli Müslüman hükümdarlarından Gazneli Mahmud, Hindistan’a yaptığı seyahatlerde El-Biruni’yi yanında götürdü. El-Biruni, 1017-1030 yılları arasında Hindistan’da bulundu ve bu dönemde meşhur kitabı Kitab’üt-Tahkik Mâ li’l-Hind’i yazdı. Güneş’in yüksekliğini ve meridyenler arası mesafeyi hesapladı. Güneş’in hareketlerinden mevsimlerin ne zaman başladığını belirledi. Dünya’nın çapını bugünkü değere çok yakın olarak hesapladı. El-Biruni, astronomik ve coğrafi ölçümler için birçok alet icat etti. Newton’dan 700 sene önce, Newton’un matematiksel olarak ispatladığı yer çekimi kuramı üzerine ilk fi kirleri El-Biruni ileri sürdü. Geliştirdiği teleskoplar ile yaptığı gözlemler sonucunda gezegenlerin Güneş etrafında döndüğü fi krini, Galileo’dan 600 sene önce El-Biruni savundu. Dünya’nın dönmesine rağmen ağaçlar ve taşların neden fırlamadığını, merkezde bir çekicilik olması (merkezkaç kuvveti) ve her şeyin Dünya’nın merkezine düşmesiyle açıkladı. Kuzey, güney, doğu ve batının farklı noktalarda buluştuğunu; denizlerin ardında bir karanın bulunduğunu (Kristof Kolomb’un bugünkü Amerika’yı keşfi nden yaklaşık 500 yıl önce) öngördü. El-Biruni 75 yaşında vefat etti. Kendisinden çok sonra gelen Newton, Toricelli, Copernicus, Galileo gibi bilim adamlarına ilham kaynağı oldu. UNESCO, El-Biruni’yi Bin yıl önce Orta Asya’da yaşamış evrensel deha olarak tanıttı.
